بانک ملی ایران، اولین بانک تجاری و دولتی ایران؛ در سال ۱۳۹۵ با درآمدی بالغ بر ۳۶۴٫۶۵۷ میلیارد ریال، از نظر میزان درآمد سالیانه، لقب بزرگترین شرکت ایرانی رابه خود اختصاص داد.
بانک ملی ایران انتهای سال مالی ۱۳۹۵ با دارایی خالص ۷۶٫۶ میلیارد دلار و شبکه گسترده‌ای از ۳٫۳۲۸ شعبه بانکی، بزرگترین بانک ایران بر پایه میزان دارایی‌ها شناخته شد.
برند بانک ملی ایران سال ۱۳۹۲ در دهمین جشنواره ملی قهرمانان صنعت ایران یکی از ۱۰۰ برند برتر ایران شناخته شد.
بانک ملی ۳۳۲۸ شعبه فعال داخلی، ۱۴ شعبه فعال، ۴ سابسیدری در خارج کشور و ۱۸۰ باجه دارد. اولین مدیر عامل بانک ملی ایران دکتر کورت لنیدن بلات آلمانی بود.
بانک ملی ایران چگونه شکل گرفت؟
تشکیل بانک به شکل جدید نخستین بار در سال ۱۲۵۸ شمسی، 10 سال قبل از بوجود آمدن بانک شاهی از جانب حاج محمد حسن امین دارالضرب ملقب به امین‌الضرب یکی از صرافان بزرگ تهران به ناصرالدین شاه قاجار پیشنهاد شد.
این پیشنهاد با دخالت‌های کشورهایی که ایران را تحت سلطه خود داشتند، جامه عمل نپوشید و به جای آن بانک شاهی در ایران مستقر گردید.
بعد از استقرار مشروطیت هنگامی که دولت از مجلس شورای ملی اجازه استقراض خارجی خواست، احساسات ملی که از وام‌های گذشته و رفتار بانک‌های بیگانه جریحه دار شده بود به هیجان آمد و نمایندگان مردم به منظور قطع نفوذ سیاسی، اقتصادی بانک‌ها و در ترمیم وضع مالی خزانه ضمن مخالفت با استقراض خارجی تأسیس بانک ملّی را خواستار شدند.
جمعی از بازرگانان و صرافان متعهد مشارکت در این بانک شدند و در آذرماه ۱۲۸۵ با اعلانی که مبین احساسات عمومی و علاقه مردم به تأسیس یک بانک اعتباری ملی در ایران بود، انتشار یافت.
۲۳ آبان ۱۲۸۵ میرزا ابوالقاسم ناصرالملک وزیر مالیه وقت مظفرالدین شاه در مجلس شورای ملی حاضر شد و از اوضاع نابسامان مالی کشور خبرداد. پیشنهاد داد دولت برای رفع این مشکل مبلغی از کشورهای اروپایی وام دریافت کند که با مخالفت شدید نمایندگان مواجه شد.
نمایندگان پس از شور و پیگیری در روز ۹ آذر ماه همان سال با تأسیس بانکی که بتواند برای کشور سود داشته و با سپرده‌های مردم به نفع کشور و مردم کارکند موافقت کردند.
خبر تشکیل بانک ملّی با سرمایه ۱۵ میلیون (۳۰ کرور) قابل افزایش به ۵۰ میلیون تومان با وجد و شعف عموم ملت روبرو شد.
از طرف دیگر تغییرات ناگهانی اوضاع سیاسی و انعقاد قرارداد ۱۹۰۷ میلادی بین دولت‌های روسیه، انگلیس و تقسیم ایران، آغاز جنگ جهانی اول و ورود نیروهای اشغالگر به ایران تمام کوشش‌ها و تلاش‌های تشکیل بانک ملی را نقش بر آب کرد و این آرزوی بزرگ مردم سال‌ها به تعویق افتاد.
پس از پایان جنگ جهانی اول و خروج اشغالگران از ایران، سرانجام قانون تأسیس بانک ملّی ایران در جلسه مورخ ۱۴ اردیبهشت ۱۳۰۶ به تصویب مجلس رسید و اساسنامه بانک در ۱۴ تیر ماه ۱۳۰۷ مورد تصویب کمیسیون مالیه مجلس قرار گرفت.
شروع فعالیت رسمی اولین بانک ایرانی؛ بانک ملی ایران
سه شنبه۲۰ شهریور ۱۳۰۷ بانک ملی ایران در تهران رسماً کار خود را آغاز کرد. اولین مدیر عامل بانک ملی دکتر کورت لیندن بلات (به آلمانی: Kurt Lindenblatt) و معاون او فوگل به همراه ۷۰ کارشناس از کشور آلمان به ایران آمدند.
برحسب اساسنامه بانک، بانک ملی ایران به صورت یک شرکت سهامی دارای شخصیت حقوقی شناخته شد و تابع قوانین تجاری تلقی گردید.
سرمایه اولیه بانک ۲۰ میلیون ریال بود که فقط ۸ میلیون آن پرداخت شد و در سال ۱۳۱۴ سرمایه بانک به ۳۰۰ میلیون ریال و در سال ۱۳۳۱ به دو میلیارد ریال افزایش یافت که تمام آن پرداخت شده‌است.
این سرمایه در حال حاضر با افزایشی که در سال ۹۵ داشت بالغ بر ۱۸۷ هزار میلیارد ریال می‌باشد. با توجه به اینکه در آن تاریخ متخصص بانکی در ایران وجود نداشت به موجب قانونی؛ اجازه استخدام اتباع سویسی یا آلمانی جهت اداره بانک داده شد.
تعداد کارکنان بانک در روز افتتاح اعم از ایرانی و آلمانی از ۲۷ نفر تجاوز نمی‌کرد در حال حاضر تعداد کارکنان بانک ملی ایران بالغ بر ۴۵ هزار نفر است.
ابتدای تأسیس بانک علاوه بر شعبه مرکزی دو شعبه در بازار تهران و بندربوشهر که مهم‌ترین بندر بازرگانی آنروز ایران بود تأسیس گردید.
نخستین نمایندگی بانک در خارج کشور، سال ۱۳۲۷ در هامبورگ تأسیس شد.
چاپ اسکناس در ایران
۲۲ اسفند ۱۳۱۰ مجلس شورای ملی حق چاپ اسکناس را به مدت ۱۰ سال به بانک ملی ایران واگذار کرد. مقرر گردید؛ پس از انقضای این مدت، چنانچه این حق لغو نشود، به همین ترتیب برای دوره‌های ده ساله بعد نیز معتبر باشد.
سرانجام نخستین اسکناس‌های بانک ملی در اول فروردین ماه سال ۱۳۱۱ انتشار یافت. از آن تاریخ تا سه ماه، اسکناس‌های بانک شاهنشاهی و بانک ملّی ایران هم‌زمان رواج داشتند.
از اوایل تیر ماه ۱۳۱۱ اسکناس‌های بانک ملّی ایران به صورت تنها پول کاغذی ایران درآمد. بانک ملّی ایران تا سال ۱۳۳۹ بنابر نیازهای اقتصادی کشور، اقدام به نشر اسکناس می‌کرد.
سال ۱۳۳۹ با تأسیس بانک مرکزی ایران، حق انحصاری نشر اسکناس به این بانک محول شد، که تاکنون ادامه دارد.
صندوق پس‌انداز؛ سال ۱۳۱۸ به موجب قانونی جهت تشویق، ترغیب مردم به پس‌انداز، صندوق پس‌انداز بانک ملی ایران تأسیس شد که پس از استقرار نظام بانکداری اسلامی به صورت قرض الحسنه پس‌انداز، یکی از واحدهای فعال بانک بشمار می‌رود.
دیدگاهتان را بنویسید